In het Vlaamse Gewest wonen ongeveer 132.000 personen met dementie, en naar schatting zal dat aantal tegen 2060 verdubbelen. Velen spreken een uitdrukkelijke wens uit om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Dat is immers de vertrouwde omgeving waar ook mantelzorgers en sociaal netwerk aanwezig zijn.

Er zijn veel strategieën om langer thuis met dementie te ondersteunen, zoals het voorzien van gezinszorg en een goede zorgdiagnose door de huisarts. Ook hulpmiddelen en woningaanpassingen kunnen een rol spelen om langer thuis te blijven wonen. Helaas stellen we vast dat de hulpmiddelen die relevant kunnen zijn bij dementie te weinig bekend zijn, zowel bij burgers als bij zorgprofessionals. Inzake het gebruik van hulpmiddelen wordt te snel te beperkt gedacht aan personen met een beperking. Hulpmiddelen hebben een ruimere relevantie.

Nieuwe website

Daarom lanceren de expertisecentra dementie in samenwerking met het intermutualistisch overleg op 19 november 2019 de website www.hulpmiddelenbijdementie.be. Daar worden naast algemene tips ook kamer per kamer de relevante hulpmiddelen in beeld gebracht. We hebben geen enkele financiële relatie met aanbieders van hulpmiddelen, wat ons in staat stelt om op een objectieve wijze dit overzicht te maken (en actueel te houden).

Pleidooi: grotere bekendheid van en bij ergotherapeuten

Personen met dementie en hun mantelzorgers kunnen via onze website op een toegankelijke manier snel informatie vinden. Daarnaast is het van belang dat ergotherapeuten hier kennis van nemen. We pleiten dan ook voor gerichte acties om onder meer via opleidingen ergotherapie, beroepsverenigingen en bijscholingen de ergotherapeuten in Vlaanderen bewuster te maken van de rol die zij kunnen spelen bij het langer thuis blijven wonen bij dementie, via gericht advies over hulpmiddelen. Naast onze website wordt daarvoor op 19 november ook bij uitgeverij Vanden Broele de Toolbox Dementie uitgegeven, met Meredith Delaere en Isabel Vermaete van Woonzorggroep GVO als auteurs.

Pleidooi: huursystemen voor hulpmiddelen

Dementie is een langzaam proces. Wat vandaag nog mogelijk is, kan binnen 3 of 6 maanden heel anders liggen. Investeren in duurdere hulpmiddelen is daarom lastig, aangezien onduidelijk is hoe lang ze relevant zijn. We pleiten daarom voor het uitbouwen van manieren waarop hulpmiddelen gehuurd kunnen worden, als alternatief op de aankoop daarvan.
Bovendien merken we dat voor vrijwel geen enkel hulpmiddel dat relevant kan zijn bij dementie, momenteel een financiële tegemoetkoming voorzien wordt. Toch zit daar een win-win situatie: door het gebruik van hulpmiddelen financieel te ondersteunen, wordt langer thuis wonen ondersteund, en de verhuis naar duurdere residentiële zorg in woonzorgcentra uitgesteld.

Weg met het stigma!

Hulpmiddelen kunnen een belangrijke rol spelen, zowel bij dementie als bij andere aandoeningen. Maar we kennen allemaal situaties waarin gebruik van hulpmiddelen uitgesteld wordt, bijvoorbeeld de persoon die hardhorig is en maar geen hoortoestel wil gebruiken, de oudere met verminderde mobiliteit die maar niet gezien wil worden met een rollator, de persoon die het personenalarmsysteem maar begint te gebruiken nadat men als eens gevallen is en uren zonder hulp lag.
We pleiten er daarom voor dat er via praktijkgericht onderzoek werk gemaakt wordt van het ontwikkelen en verspreiden van strategieën waarmee op samenlevingsniveau het stigma op gebruik van hulpmiddelen weggewerkt wordt, en op individueel niveau de aanvaarding van het gebruik ervan hoger ligt dan momenteel het geval is.

Contactpersonen voor de pers

• Kathleen Vandenbroucke, regionaal expertisecentrum dementie Sophia, 0473 26 23 09
• Jan Steyaert, Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, 0479 61 04 34

• Via Kathleen Vandenbroucke kan ook contact gemaakt worden met een persoon met dementie die een getuigenis kan geven over zijn ervaringen met hulpmiddelen.

• www.hulpmiddelenbijdementie.be (ten laatste actief op 19 november 2019)