Aanleiding voor de publicatie van de nieuwe cijfers is het memorandum rond dementie voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober. Beide organisaties streven naar een meer dementievriendelijke samenleving.

Elke Vlaamse gemeente heeft een aantal inwoners met dementie, en in alle gemeenten zal dat aantal stijgen de volgende jaren, tegen 2035, gemiddeld met 42,7% maar in enkele gevallen zelfs met meer dan 90%!

Voor het hele Vlaamse Gewest wordt het aantal personen met dementie voor 2018 geschat op 131.818, en dat stijgt naar 188.183 tegen 2035, een stijging van 42,7%.

Sterkste stijgers:
1. Zutendaal, 92,7%
2. Opglabbeek, 91,0%
3. Pepingen, 83,5%
4. Lint, 82,9%
5. Hoogstraten, 82,4%

Kleinste stijgers:
1. Drogenbos, 13,1%
2. Antwerpen, 14,0%
3. Vleteren, 15,4%
4. Mortsel, 16,2%
5. Lierde, 17,4%

De grote steden hebben een iets minder grote groei, omdat daar nu al veel ouderen wonen en de vergrijzing zich minder snel verderzet dan in kleine gemeenten.

Gebruikte methodologie

Deze cijfers zijn gebaseerd op de bevolkingsvooruitzichten van Statistiek Vlaanderen. Op deze bevolkingsprognose is, rekening houdend met leeftijd en geslacht van de inwoners, het risicomodel voor dementie van EuroCode toegepast, een Europees epidemiologisch project onder leiding van Alzheimer Europe.

Deze cijfers moeten helder maken hoe urgent de situatie is voor de gemeentebesturen. Mensen met dementie maken normaal deel uit van de samenleving en 70% van hen woont thuis. Lokale overheden zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van leven van hun burgers. Tegelijk zijn het belangrijke aanbieders van zorg, bijvoorbeeld via gezinszorg of door het uitbaten van woonzorgcentra. Daarom stelden beide organisaties ook een memorandum op richting lokale verkiezingen. Dit memorandum werd geïnspireerd door mensen met dementie zelf, hun naasten en professionals via sessies die begeleid werden door de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw (VVSG).

Opvallend is de vraag naar de creatie van een dementievriendelijke gemeente. Mensen met dementie vinden het belangrijk om zo lang mogelijk aan de samenleving te kunnen deelnemen, maar dan is bijvoorbeeld de aanpak van de mobiliteitsarmoede van belang. Het zich niet meer zelfstandig kunnen verplaatsen ten gevolge van oriëntatieproblemen beperkt mensen in hun autonomie. Maar ook chauffeurs van vervoersbedrijven of lokaal transport weten dan best hoe ze met personen met dementie moeten omgaan. Verder wordt geadviseerd dat de gemeente instapt in een vermissingsprotocol, een initiatief dat al in verschillende gemeenten wordt toegepast en sterk gewaardeerd wordt door de Cel Vermiste Personen omwille van zijn efficiëntie.

Op gepaste tijd hulp zoeken en tijdige zorgplanning zijn zowel voor mensen met dementie als mantelzorgers essentieel om kwaliteit van leven te behouden. Daarom is het ook van belang dat de gemeente zijn informerende rol naar de burger ten volle kan opnemen. Ook de bibliotheek kan daarin een rol spelen. Ook de VVSG vindt het erg belangrijk dat mensen met dementie blijven deelnemen aan de samenleving. “Heel wat gemeenten zijn zich hiervan bewust”, stelt Mieck Vos, algemeen directeur bij de VVSG. “De VVSG zal gemeenten in de toekomst blijven ondersteunen om een dementievriendelijk beleid te voeren. We raden hen aan om mensen met dementie en hun mantelzorgers heel goed te betrekken bij de voorbereiding en het uittekenen van maatregelen”, aldus Vos.