Meer dan ooit nood aan kwaliteitsvol wonen en leven

De afgelopen dagen werd onze reactie gevraagd op de vele overlijdens in woonzorgcentra als gevolg van covid-19. In ons werk in Vlaanderen en Nederland hebben we dagelijks contact met mensen met dementie, met mantelzorgers en met hulpverleners die hen bijstaan in deze moeilijke periode. We hadden ons graag eerder willen uiten over de invloed van het coronavirus op hen, maar in het debat van vandaag is daar weinig ruimte voor. Dat begrijpen we. Als het brandt, moet je nu blussen. Daarbij gaat onze aandacht naar hoe we dat het beste doen en naar de slachtoffers. Nu duidelijk wordt dat de sluipmoordenaar meedogenloos toeslaat in woonzorgcentra begint het terugblikken. Waar begon het? Wat ging er mis? En: hoe kunnen we dit de volgende keer beter aanpakken?

De deskundigen delen hun expertise. Politieke leiders vaardigen richtlijnen uit. Desondanks voltrekt zich in onze tot quarantainehuizen gemaakte woonzorgcentra een pertinente ramp. Het aantal besmette bewoners en personeelsleden neemt hand over hand toe, Er is geen of te weinig beschermingsmateriaal. De vereenzaming vreet zelfs aan de sterksten. Het debat over hoe acute zorg en langdurige chronische zorg met elkaar moet en kan samenwerken, hoort nu zonder omhaal een volwaardige plaats te krijgen, in het belang van wie er woont en werkt en op bezoek gaat bij diep beminden.

Je kan het volledige opiniestuk van Jurn Verschraegen (Expertisecentrum Dementie Vlaanderen) en Anne-Mei The (Universiteit Amsterdam) lezen op de website van Knack.

Actuele informatie over de impact van de coronamaatregelen op de zorg voor mensen met dementie kan  je hier vinden.

Corona-ondersteuningsaanbod van alle expertisecentra dementie aan de referentiepersonen dementie groeit 

“Ik ben bezorgd om de verhuis van diverse bewoners met dementie naar de cohortegroep.” “Ik heb het zelf niet gemakkelijk om te beseffen hoe machteloos je staat tegenover zo’n virus, maar toch ben ik trots op ons team in het hele huis. We trekken samen aan één zeel, de solidariteit onder de medewerkers is nog nooit zo groot geweest.” “Hoe kunnen we hand in hand met de CRA in deze moeilijke omstandigheden persoonsgerichte zorg blijven verlenen en hoe doen andere collega’s dat?”

Het is een greep uit de topics die referentiepersonen dementie uit verschillende settings met elkaar bespreken in de online-intervisie die alle expertisecentra dementie ter beschikking stellen. De uitwisseling geeft inzicht in elkaars aanpak en leidt tot goede praktijken, maar ook tot vragen waarmee we aan de slag gaan. In de corona-Praatbox die we hier speciaal voor creëerden, zijn telkens twee medewerkers van een expertisecentrum dementie aanwezig die de groep een uur lang begeleiden en ondersteunen.

Ook interesse om je praktijk als referentiepersoon dementie te delen? Dat kan! We houden onze praatbox alvast verschillende keren per week open, minstens tot zolang de nood er is. Bij het einde van de lockdown bekijken we het opnieuw. Ben je referentiepersoon en wil je ook deelnemen? Bezorg ons je mailadres op secretariaat@dementie.be en we zenden je de nodige informatie.

Website www.dementie.be/coronavirus blijft de vinger aan de pols houden in de dagelijkse zorg voor mensen met dementie

Wil je op de hoogte blijven van de impact van het coronavirus op de zorg voor mensen met dementie? Via www.dementie.be/coronavirus zit je mee op de eerste rij. Vanuit de expertisecentra dementie blijven we er de komende periode advies, persoonlijke verhalen en actuele info brengen zodat we samen antwoorden kunnen vinden op de vele vragen die er zijn. De afgelopen weken mochten we heel wat beklijvende getuigenissen ontvangen, zoals de verhalen van Dirk, Ben, Valerie en Heidi of het prachtige gedicht van Carola.

Meer er is meer! Je kan op de website ook terecht voor heel wat handige tips rond het omgaan met beschermende kledij en mondmaskers, videobellen voor en met mensen met dementie en de veranderende dagstructuur door de coronamaatregelen. We hebben eveneens extra aandacht voor de impact op de thuiszorg, met onder andere de rake getuigenissen van Dominique en Katrien. Tenslotte publiceerden we afgelopen week ook een uniek document. Joske wordt in juli 100 jaar en schreef met pen en papier haar gevoelens neer als bewoonster van woonzorgcentrum Hof van Egmont in Mechelen. En Joske heeft een duidelijke boodschap voor iedereen die helpt om de coronacrisis te verzachten: “Jullie zijn bewonderenswaardig!”

Preventie van dementie

Voorkomen is beter dan genezen, dat weten we allemaal. Daarom heeft het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen de afgelopen jaren ingezet op het thema preventie van dementie, zeker omdat daarvoor de wetenschappelijke basis snel toeneemt. Onze ervaringen hebben we nu neergeschreven en kan je nalezen in Géron en in Huisarts Nu.

Bij risicofactoren voor dementie denken we onmiddellijk aan hoge leeftijd en geslacht. Terecht, want ouderen en vrouwen hebben een hogere kans op dementie. Maar er is steeds meer overeenstemming onder onderzoekers dat er ook beïnvloedbare leefstijlfactoren zijn, met name op middelbare leeftijd (40 tot 75 jaar) om het risico op dementie op hoge leeftijd te verlagen. Daarbij moet je in eerste instantie denken aan ‘wat goed is voor het hart, is ook goed voor de hersenen’. Dus gezonde voeding, niet roken, veel beweging, matig met alcohol. Daarnaast zijn voor dementie nog belangrijk dat je zowel mentaal als sociaal actief blijft.

Kunst en cultuur zoeken zorgsector

Al vele jaren ontwikkelt de cultureel-erfgoedsector een steeds ruimer aanbod voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Van gidsbeurten door musea en dementievriendelijke steden, over reminiscentiekoffers en huiselijke hoekjes tot multisensory storytelling. Er ligt een schat aan informatie (verhalen, voorwerpen, kunstwerken, …) in de erfgoed- en kunstsector en er is een groot enthousiasme om dit met de zorgsector te delen. “Een aantal onderzoeken en publicaties tonen aan dat cultuur en cultureel erfgoed ertoe doen en ook belangrijk zijn voor de gezondheid, het herstel en het welzijn van mensen. Deze initiatieven van musea, archieven, … halen niet alleen mensen uit hun sociaal isolement, ze helpen ook mee aan de bewustmaking van de gevolgen van dementie. Zo dragen zij hun steentje bij tot het creëren van een dementievriendelijke samenleving”, vertellen Mieke Van Doorselaer en Bart De Nil van FARO.

Toch vinden beide sectoren elkaar maar moeizaam. Tussen droom en realiteit liggen nog een aantal barrières, waar we zowel vanuit de zorg als vanuit de cultureel-erfgoedsector aan kunnen werken. De komende jaren wil het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen dan ook in het Europese DCUM-project (Dementia in Cultural Mediation) een multisensoriële toolbox ontwikkelen voor de zorg- en de cultureel-erfgoedsector. 1+1=3, dat is zeker! Ook in coronatijden kan de lokale erfgoedcel, een museum uit de buurt, een bib of archief je wellicht ondersteunen door video- en fotomateriaal aan te reiken voor zinvolle dagbesteding. Neem contact met hen op en vraag wat zij (digitaal) voor jullie kunnen betekenen. Een interessante nieuwe methodiek, overgewaaid uit het Verenigd Koninkrijk, is Object Handling. Je leest er hier alles over. Het integrale magazine van Faro kan je hier online lezen.

Kom op afstand dichterbij – Alzheimer Liga Vlaanderen start met virtuele Familiegroepen Jongdementie

Omdat de Alzheimer Liga Vlaanderen mantelzorgers maximale kansen wil geven om elkaar te ontmoeten, is er nu ook een onlineplatform ontwikkeld voor deze Familiegroep Jongdementie. Vanuit een portaalsite voor alle Familiegroepen Dementie en Jongdementie biedt de Liga een veilig platform voor deze groep waar de leden informatie en ervaringen delen. Net zoals in ‘live’ bijeenkomsten kunnen ze in de BabbelBox geschreven themagesprekken voeren.

De try-out van een virtuele Familiegroep Jongdementie die op 10 april plaatsvond heeft de Alzheimer Liga Vlaanderen heel wat bijgebracht. Ze gaan nu aan de slag om dit aanbod verder te verbeteren en zullen samen met alle Familiegroepen Dementie en Jongdementie dit aanbod verder uitrollen voor alle groepen. Het wordt niet alleen uitgewerkt voor deze coronacrisis, maar als bestendige aanvulling van de klassieke bijeenkomsten onder lotgenoten. Meer informatie kan je hier terugvinden.

Vormingen in de kijker

Door de impact van de coronamaatregelen moeten we als Expertisecentrum Dementie Vlaanderen een deel van het vormingsaanbod naar een latere datum verplaatsen om zo maximaal de veiligheid en de gezondheid van lesgevers en cursisten te garanderen. Heb je hierover vragen? Neem gerust contact op via secretariaat@dementie.be.

> 15/5/2020: Opleiding tot coach ‘Dementie en nu’, incl. psycho-educatiepakket wordt verplaatst naar 27/11/2020!

> De gewijzigde data voor de opleiding tot referentiepersoon dementie kan je hier raadplegen.

> Alle geactualiseerde data van ons vormingsaanbod kan je hier terugvinden.