Een dementievriendelijke stad/gemeente zorgt ervoor dat mensen met dementie nog meetellen en maakt van het behouden van hun sociale identiteit een vanzelfsprekendheid.
Focus ligt op het bevorderen van sociale inclusie en het behoud van autonomie, kortom het bevorderen van de levenskwaliteit van de inwoners met dementie én hun mantelzorgers.
Het zijn de warmte, betrokkenheid en menselijkheid van iedereen binnen de gemeente die de realisatie van de dementievriendelijke acties kunnen waarmaken.
Waarom dementievriendelijke gemeenten?
- Omdat we het over een mensenrecht hebben.
- Omdat het gaat over de levenskwaliteit van veel mensen.
- Omdat ‘dementievriendelijk’ ook ‘mensvriendelijk’ betekent.
- Omdat iedereen recht heeft op samen-leven.
- Omdat mensen met dementie burgers zijn zoals u en ik.
- Omdat het ook in het belang is van u en uw gemeente.
Bron: Dementievriendelijke gemeenten. Een inspirerende gids (2011)
Vlaamse werkgroep voor mensen met dementie en hun manifesten “Hand in hand” en “Stap voor stap”
Eind oktober 2018 werd er een Vlaamse werkgroep voor mensen met dementie opgericht onder impuls van de Vlaamse bewustmakingscampagne “Vergeet dementie, onthou mens”. Deze werkgroep wil mensen met dementie en hun naasten een krachtige stem geven en de Vlaamse samenleving aanmoedigen om de autonomie van mensen met dementie en hun mantelzorgers te versterken.
In mei 2019 lanceerde deze groep het allereerste manifest voor Vlaanderen van mensen met dementie. Dit manifest “Hand in hand” wil een warme oproep zijn aan de hele samenleving om gehoor te geven aan mensen met dementie. Dementie is een langzaam proces waarbij de hersenen steeds moeizamer functioneren. Terwijl mensen met dementie niet meer alles weten, worden zij door de maatschappij vaak vergeten. Samen willen we het taboe doorbreken en werken aan een dementievriendelijke samenleving! Hoort en zeg het voort!
Bekijk hier het filmpje van “Hand in hand”.
In het najaar van 2020 realiseerde deze groep haar sportmanifest “Stap voor stap”. Bewegen is belangrijk voor onze gezondheid en om sociaal actief te blijven. Voor iemand met dementie is dat niet altijd even vanzelfsprekend. De 7 tips komen van mensen die zelf dementie hebben en hun mantelzorgers.
Bekijk hier het filmpje van “Stap voor stap”.
Enkele Limburgse dementievriendelijke steden/gemeenten
Zonhoven
In mei 2023 startte Zonhoven officieel als dementievriendelijke gemeente met de voorstelling van het ‘Memorandum Dementievriendelijk Zonhoven’. In 8 speerpunten wil de gemeente aandacht hebben voor onder meer een toegankelijk info-aanbod, sensibilisering over dementie, zorg voor mantelzorgers van mensen met dementie, een optimale samenwerking tussen mantelzorgers, vrijwilligers en professionele zorgverleners.
Hechtel-Eksel
In maart 2021 lanceerde Hechtel-Eksel zichzelf als dementievriendelijke gemeente. Ze lanceerde recent een infotas dementie en stelt ook een reminiscentiekoffer samen. Meer info is te lezen in dit artikel in HBvL.
Hasselt
In september 2020 lanceerde Hasselt zichzelf als dementievriendelijke stad. De komende jaren wordt, voornamelijk vanuit de noden en beleving van de Hasselaren met dementie en hun mantelzorgers, een dementievriendelijk beleidsplan met tal van dementievriendelijke initiatieven uitgewerkt.
- Alle actuele informatie over dementievriendelijk Hasselt vind je steeds op www.hasselt.be/dementie.
- Het artikel in De Nieuwe Hasselaar, ter lancering van dementie vriendelijk Hasselt, vind je via www.hasselt.be/infoblad (editie september 2020, pagina 14-15)
- Hasselt Zorgstad organiseerde op 26 november 2020 een digitale “X-avond: Hasselt, dementievriendelijke stad”. Bekijk hier de opname van dit webinar.
- Op 31 mei 2021 werden 3 nieuwe dementievriendelijke wandelingen gelanceerd.
- Meer info of vragen? Mail naar dementievriendelijk@hasselt.be.
Zutendaal
Zutendaal nam op 21 september 2019 de aftrap als dementievriendelijke gemeente met de Zutendaalse kortfilm ‘Le Temps Qui Reste’ en muzikaal intermezzo.
Op regelmatige tijdstippen worden nieuwe initiatieven m.b.t. dementie, zoals een infomoment of een theaterstuk, georganiseerd.
Kinrooi
De kick-off van Kinrooi als dementievriendelijke gemeente vond plaats op 17/10/19 met de theatervoorstelling “Mijn hele leven is tijd”.
In het najaar van 2019 ontvingen geïnteresseerde Kinrooise handelaars het label “dementievriendelijke ondernemer”.
In kader van dementievriendelijk Kinrooi richten de preventieraad en de dienst zorg en ouderen zich op de lokale ondernemers. Na het volgen van vorming over dementie, verzorgd door ECD Contact, mogen lokale handelaars zich ‘dementievriendelijke ondernemer’ noemen en ontvangen ze het label dat ze in hun zaak kunnen ophangen.
Aan de slag als dementievriendelijke gemeente
1. Call to action(VVSG, ism ECD Vlaanderen, Alzheimer Liga Vlaanderen en de Vlaamse Ouderenraad) a.d.h.v een interactief doe-boek “Samen voor een dementievriendelijk Vlaanderen”.
2. Netwerkmoment dementievriendelijke gemeentenEnkele keren per jaar nodigt ECD Contact alle Limburgse gemeenten, die een dementievriendelijk beleid uitwerken, uit voor een provinciaal netwerkmoment. Focus ligt op kennis en ervaringen delen. Interesse? mail naar anneleen.janssens@hogevijf.be. |
![]() |
3. Infoavond ‘Op weg naar een dementievriendelijk beleid in uw gemeente’
Op 3/4/2019 organiseerde ECD Contact i.s.m. ECD Tandem (regio Turnhout) en de Verenging van Vlaamse Steden en Gemeenten een informerende en inspirerende infoavond voor nieuwe lokale besturen en zorgverleners in de zorg voor personen met dementie uit de regio Turnhout en de provincie Limburg.
Bekijk hier de presentaties.
- Op weg naar een dementievriendelijk beleid – VVSG
- Ondersteuning vanuit de regionale expertisecentra dementie – ECD Tandem en ECD Contact
- Getuigenis Dementievriendelijk Olen
- Getuigenis Dementievriendelijk Lummen
4. Vormingspakket Dementievriendelijke samenleving
Steeds meer Limburgse steden en gemeenten werken aan een dementievriendelijk beleid. In kader van hun dementievriendelijke initiatieven willen dementievriendelijke steden/gemeenten hun burgers en/of handelaren sensibiliseren over dementie en een dementievriendelijke samenleving, bijvoorbeeld door het aanbieden van vorming.
ECD Contact biedt daarom een vormingspakket met laagdrempelige vormingen voor de burgers en handelaren.
Nuttige links
- dementievriendelijk.vlaanderen
- Dementiemeter
- Dementievriendelijk groeipad
- Memorandum dementievriendelijke gemeenten (okt 2018)
- Het voorkomen van dementie in Vlaanderen (2018-2035): cijfers per gemeente
- onthoumens.be – sensibiliseringscampagne ‘Vergeet dementie, onthou mens’
- kbs-frb.be
- Ik blijf wie ik was. Tien jaar samen werken aan een dementievriendelijke samenleving – Impactrapport (2007-2017)
- Dementievriendelijke gemeenten, een inspirerende gids (2011)
- Een andere kijk op dementie (2010).
- Framing en reframing. Anders communiceren over dementie (B. Van Gorp, 2011).
- Ik blijf een mens. Anders communiceren over dementie (vertaling van rapport Van Gorp naar een praktische gids met communicatie-aanbevelingen
- Dementie, hoe ermee omgaan? (2011; herdruk in 2017).
- Vroegtijdige zorgplanning voor personen met dementie: hoe pakt u het aan? (2014).
- Beeldfragment “You’ll never walk alone”