De belangrijkste cijfers op een rijtje
• Elke 4 seconden krijgt iemand ergens ter wereld dementie.
• Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is dementie prioriteit nummer 1.
• De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer (ca. 70%).
• In Vlaanderen (Vlaams Gewest + Brussels Gewest) hebben in 2020, volgens een schatting op basis van het risicomodel van Alzheimer Europe (2019), 141.246 mensen dementie.
• Voor heel België is het aantal ca. 202.402.
• Dementie komt ook op jonge leeftijd voor, jonger dan 65 jaar. Eerder publiceerden we daar de schatting van 8.374 personen met jongdementie voor. Nieuw internationaal onderzoek (Hendriks, 2021) leidt echter tot een correctere inschatting die lager ligt. Onze nieuwe schatting is dat er in 2025 in het Vlaamse Gewest 4.464 personen met jongdementie zullen zijn. Daarvan hebben er slechts zo’n 1.800 een formele diagnose.
Hendriks, S., et al. (2021). Global prevalence of young-onset dementia: a ystematic review and meta-analysis. JAMA neurology, 78(9), 1080-1090. doi: 10.1001/jamaneurol.2021.2161
• De kans is 1 op 5 dat iemand in zijn leven dementie krijgt.
• Leeftijd is de belangrijkste risicofactor voor dementie. De kans op dementie neemt sterk toe met de leeftijd:
– Ruim 10% van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.
– Ruim 20% van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.
– Ruim 40% van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie
• Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing tegen 2070 verdubbeld zijn!
• Er is een gat van ongeveer 1 jaar tussen de eerste symptomen van dementie en het melden ervan aan een vriend of de eigen partner.
• Pas 2 tot 3 jaar na de eerste tekenen wordt de diagnose gesteld door een arts. Bij dementie op jonge leeftijd duurt dit nog eens dubbel zo lang.
• Dementie treft ongeveer 3 keer zoveel betrokken personen (naasten die voor de zorg instaan en professionele hulpverleners) als het aantal mensen met dementie zelf.
• 70% van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgd door hun naaste familie en/of omgeving.
• Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de aandoening. Gedurende het ziekteproces nemen zowel het aantal als de ernst van de klachten toe.
• Er is geen genezing mogelijk, maar de gevolgen van dementie zijn in sommige gevallen tijdelijk af te remmen met medicijnen. Er zijn medicijnen die de symptomen verlichten of die het verloop van de aandoening kunnen vertragen. Daarnaast zijn er niet-medicamenteuze behandelingen voor dementie die tot doel hebben de persoon met dementie en zijn naaste omgeving te helpen omgaan met de aandoening.
Tijdens vroege stadia van de aandoening kan een persoon met dementie onder andere geholpen worden door het aanleren van technieken om het onthouden van informatie te verbeteren, zoals een training in het gebruik van geheugensteuntjes. Toch zijn vooral een aangepaste benadering en begeleiding van de mensen en hun omgeving belangrijk. Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de regionale expertisecentra dementie helpen je hiermee graag op weg.
Gebruikte methodologie
De cijfers zijn gebaseerd op de bevolkingsvooruitzichten van StatBel. Op deze bevolkingsprognose is, rekening houdend met leeftijd en geslacht van de inwoners, het risicomodel van Alzheimer Europe toegepast. Dit risicomodel diende ook als basis voor het dementieplan van minister Beke. Er zijn andere risicomodellen in omloop, waarvan gebruik zou leiden tot licht afwijkende cijfers.
Er is in deze berekening uitgegaan van een gelijkblijvend risico. Twee ontwikkelingen kunnen daar invloed op hebben. Via investeren in preventie en gezonde leefstijl op middelbare leeftijd (40-75 jaar) zou de prevalentie beduidend lager kunnen liggen dan de hier genoemde cijfers. Anderzijds weten we dat mensen met een niet-Westerse etniciteit een fors hoger risico lopen op dementie. Vlaamse gemeenten waar ook onder de ouderen sprake is van een diverse bevolkingssamenstelling, zullen daardoor met hogere aantallen personen met dementie geconfronteerd worden. De bevolkingsprognoses lieten niet toe met deze ontwikkeling richting (super)diversiteit rekening te houden.
Meer info over de actuele prevalentiecijfers kan je hieronder vinden via de interactieve kaart die de prevalentiecijfers weergeeft.