Recensie
Dementie voor dummies
Simon Atkins
BBNC uitgevers, 2015, 322 blz.
ISBN: 978 90 4535017 2
Je kent ze ongetwijfeld, die boeken met hun bekende zwart en gele kaft met steevast de titel ### voor dummies. En die ### kan je ondertussen wel vervangen door honderden thema’s: klassieke muziek, moestuinen, Windows 10, James Bond, zakelijk schrijven, Italiaanse werkwoorden en ga zo maar door. En sinds kort dus ook door dementie. Begin dit jaar verscheen Dementia for dummies van Simon Atkins en recent ook daarvan de Nederlandse vertaling. Het boek heeft de bekende vlotheid en toegankelijkheid van de andere dummies-titels en bestaat uit vijf grote blokken. In een eerste blok gaat het over dementie op zich: wat zijn de symptomen, de verschillende typen van dementie, oorzaken en risicofactoren en de verschillende stadia.
Op een uitgebreide maar bevattelijke wijze wordt veel informatie aangereikt en belangrijke vragen behandeld, zoals het verschil tussen normale vergeetachtigheid en dementie, de rol van erfelijkheid, de eerste signalen zien en naar waarde schatten, de te verwachten levensverwachting na diagnose. Het tweede deel behandelt het omgaan met de ziekte en geeft informatie over diagnose, medische en niet-medische behandelingen en wat te doen bij moeilijk gedrag zoals dwalen of slaapstoornissen. Daarna volgt een deel over hoe zorgen voor een naaste met dementie in de thuissituatie. Daarin aandacht voor juridische en financiële aandachtspunten, het bevorderen van veiligheid (blijven rijden??), ondanks diagnose op je gezondheid blijven letten, maar ook hoe als mantelzorger je eigen gezondheid en grenzen bewaken. De informatie over lotgenotengroepen, hulpmiddelen en woningaanpassingen blijft wat achter, waaraan je merkt dat de auteur vooral schrijft vanuit zijn perspectief als huisarts. Het vierde deel gaat vooral in op de transitie van thuis naar een verzorgingstehuis en wat bij opname in een ziekenhuis, maar ook de voorbereiding op het levenseinde. Heel nuttig is hier het hoofdstuk over hoe behulpzaam zijn in het verzorgingstehuis. Al te dikwijls leeft immers de gedachte dat eens iemand verhuist, de mantelzorg wegvalt. Tenslotte, in het vijfde deel van het boek, twee korte lijstjes van telkens tien punten: tien tips om met dementie om te gaan en tien onhoudbare mythen over dementie.
Deze Dementie voor dummies is gelukkig geen letterlijke vertaling van de Britse variant geworden, want wat heb je er nu aan te lezen dat je de DVLA (Driving and Vehicle Licensing Agency) verplicht moet informeren als je de diagnose krijgt? Dergelijke info is gelukkig niet woord voor woord vertaald, maar aangepast naar het verwittigen van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Waarmee meteen duidelijk wordt dat het hier om een vertaling/bewerking gaat naar Nederlandse context. Bij verpleeghuis kan je dan direct woonzorgcentrum denken, maar die vertaling van Nederland naar Vlaanderen wordt al lastiger als er verwezen wordt naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz) of de praktijkondersteuner huisarts. Verder valt op dat deze Dementie voor dummies net als andere #### voor dummies erg slordig is inzake verwijzing naar bronmateriaal (“uit onderzoek in Duitsland bleek dat …”, begin met die info maar eens te zoeken naar het onderzoek zelf) en dat af en toe de grens tussen wetenschap en kwakzalverij bewandeld wordt. Wat er bijvoorbeeld over Ginkgo Biloba of Huperzine A beschreven staat, is niet noodzakelijk fout, maar wel zo beschreven dat het lijkt alsof het zou helpen. Het lijstje onhoudbare mythes achteraan het boek is erg nuttig, maar deze hadden er ook bij mogen staan!
Jan Steyaert, PhD
wetenschappelijk medewerker
Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
jan.steyaert@dementie.be