Hoe vertel ik aan mijn naaste met dementie wat er aan de hand is tijdens de coronacrisis?
Veel mensen met dementie zullen, net als anderen, het nieuws volgen of worden op andere manieren geconfronteerd met informatie over het coronavirus. Bij sommigen merk je een zekere onverschilligheid of zelfs apathie. Soms omdat ze niet meer begrijpen wat er aan de hand is of omdat ze de impact niet meer kunnen inschatten. Bij anderen kan het gevoelens van angst oproepen. Vele mantelzorgers zitten daarom ook met de vraag hoe ze het nieuws over corona nu het best aan een persoon met dementie uitleggen.
Jouw kennis over de persoon
Mensen verschillen en zullen dus ook altijd anders reageren. De één wil alles weten, de ander sluit zich liever af. Als naaste weet je het best hoe de persoon voor wie je zorgt in de situatie waarin hij/zij zich nu bevindt, reageert. Jouw kennis als mantelzorger over de persoon zal dus al een verschil maken in hoe je het kan aanbrengen.
Het gevoel blijft vaak langer hangen dan de feiten
Soms blijft er echter een onrustig gevoel hangen voor personen met dementie bij het horen van dit coronanieuws. De feiten die de aanleiding vormen voor dit gevoel worden echter vaak vergeten. Mensen met gevorderde dementie nemen de informatie niet helemaal meer tot zich, maar nemen het stress-gevoel van anderen (zorgverleners, mantelzorgers, medebewoners) wel snel over. Oog hebben voor deze gevoelens is het vertrekpunt van hoe je informatie deelt, bespreekbaar maakt en eventueel ‘mondjesmaat’ aanreikt.
Enkele bijkomende tips
• Doen of er niets aan de hand is, is geen optie. Mensen met dementie voelen de sfeer van de omgeving. Zij merken op dat er meer aan de hand is. Geef hen dan ook een verklaring. De complexiteit van de boodschap zal variëren afhankelijk van de fase van dementie waarin de persoon zich bevindt.
• Geef goede, duidelijke en eenvoudige informatie over wat er aan de hand is. Via www.wablieft.be vind je een inspirerend filmpje over corona dat helpend kan zijn.
• Sluit aan bij de manier waarop iemand vroeger met problemen is omgegaan. De ene wil graag verklaringen, terwijl de ander liever weet wat hem/ haar te doen staat.
• Herhaal de informatie verschillende malen als je merkt dat vraagtekens rijzen of de persoon er opnieuw naar vraagt. Mogelijks kan jij jouw boodschap wel aanpassen om ze wat korter en concreter te formuleren. De kans is groot dat je de boodschap vaak zal dienen te herhalen. Forceer de persoon met dementie wel niet in het proberen te onthouden.
• Denk goed na over welke informatie je wil delen. Bijvoorbeeld: kies welke televisie- of radioprogramma’s je samen wil beluisteren of kijken, welke dagbladen of tijdschriften je nog in huis haalt of wat je uit kranten voorleest.
• Overweeg welke gesprekken je nog voert met anderen in het bijzijn van de persoon met dementie. Ga je het bijvoorbeeld met je dochter nog hebben over de dagopvang waar je vrouw nu momenteel niet naartoe kan gaan en dit in haar bijzijn?
• Spreek – indien nog mogelijk- met de persoon over wat dit nieuws met hem/haar doet. Er zijn geen ‘foute’ reacties. Gevoel is namelijk iets waaruit je heel veel kan leren. Het zegt veel over het gedrag dat de persoon stelt. Zo kan je misschien ook beter begrijpen waarom je naaste zich wat meer gespannen gedraagt ook al kan hij/zij het zelf niet altijd verklaren.
• Toon jouw zorgen niet te veel aan de persoon met dementie. Stel je naaste gerust. Velen slorpen namelijk de spanningen van een ander als een spons op.
• Houd het positief en zorg voor een vrolijke noot door bijvoorbeeld samen te zingen of te genieten van een grap (die meermaals mag herhaald worden). Laat corona dus niet het thema zijn dat heel jullie dag beheerst.
Je kan het nieuws over corona dus op verschillende manieren delen met je naaste die dementie heeft. Zij voelen ook wel dat er iets aan de hand is. Pas jouw boodschap aan de mogelijkheden en persoonlijkheid van de persoon aan. Weet dat het uitleggen van deze crisis geen garantie is dat ze het zullen onthouden.
Toch kan dit voor sommige personen met dementie een (tijdelijke) oriëntatie geven. Ook al wordt niet alle informatie onthouden, jouw inspanning om het uit te leggen brengt wel een soort van veiligheid of stabiliteit. Gewoon al het weten dat er een verklaring is en dat eraan gewerkt wordt, geeft mensen een geruster gevoel. Terwijl een uitleg ontzeggen net voor meer frustratie en machteloosheid kan zorgen. Je uitleg niet te uitgebreid en concreet houden blijft wel belangrijk.