Zal mijn moeder mij nog herkennen nu ik niet meer op bezoek mag komen?
Als familielid kan het heel erg pijnlijk zijn als jouw naaste vergeet wie jij bent. Toch is dit een reële gebeurtenis als je naaste dementie heeft. En dit willen we graag zoveel mogelijk voorkomen/uitstellen. We leerden van jongs af aan dat herhaling en blootstelling bij vergeten heel erg goed is om de details zo lang mogelijk te onthouden. Ook bij mensen met dementie werkt dit in zekere zin en in zekere mate.
Er heerst momenteel een bezorgdheid dat als we als familielid niet op bezoek kunnen komen (omwille van de beschermingsmaatregelen rond het coronavirus) onze naaste met dementie ons veel sneller zal gaan vergeten omdat ze ons niet herhalend zien. Er zijn zeker ook heel wat mogelijkheden om contact te behouden met elkaar wanneer je tijdelijk niet op bezoek kan komen. We zetten er graag enkele op een rijtje voor jou.
Alternatieve mogelijkheden voor het houden van contact
• Via gevoel/emotie: een cadeautje krijgen, een voorwerp met een fijne herinnering meegeven, een mooie boodschap schrijven, kortom de persoon iets toezenden waarvan hij of zij geniet biedt al een ongelooflijke verbinding. Het gevoel is namelijk een hele sterke stimulator van ons geheugen.
• Via het zien: Het delen van foto’s, het maken van een videoboodschap of gewoon een videocall (via Whatsapp, Skype of www.praatbox.be) kunnen de persoon in afzondering visueel prikkelen. Deze gesprekjes hoeven niet lang te duren maar meerdere keren per dag of per week is te verkiezen boven een eenmalig lang gesprek.
• Via het horen: Ook via het gehoor kunnen mensen goed geprikkeld worden, soms spreekt dit mensen met dementie in een latere fase meer aan dan het zien van jouw gezicht op een scherm. Maak een ‘playlist’ van favoriete liedjes van je naaste, spreek een boodschap in (over je dag, over een mooie herinnering samen of lees een verhaal voor) of zing traag een liedje dat ze graag horen.
• Via het proeven: Jij kent jouw naaste goed. Jij weet wat hij of zij lekker vindt. Ga eens aan de slag in de keuken en maak een favoriet gerecht of speur de winkel af voor die snoepjes die je naaste zo graag eet. De smaakzin kan heel wat herinneringen oproepen die plezier verschaffen.
• Via het ruiken: De heerlijke verse speculaas die je voor hen maakte, de ruiker bloemen die je bracht, de parfum die jezelf graag draagt of de thee die jij altijd schenkt als je op bezoek komt. Je zal zien dat je een glimlach kan toveren op het gezicht van je naaste. Bevraag hiervoor het personeel van het woonzorgcentrum of de persoon die samen woont met de naaste die in afzondering zit om te bekijken wat mogelijk is en hoe zij jouw prikkels bij jouw naaste kunnen krijgen.
Belangrijk om te weten over het geheugen en de herinneringen van iemand met dementie
We overlopen als laatste nog enkele kanttekeningen over het geheugen en dementie. Deze inzichten kunnen je helpen om de veranderingen in het geheugen en de herinneringen van de persoon een plaats te geven en beter te begrijpen.
• Dementie is een aandoening waarbij de geheugenproblematiek met de tijd vergroot. We kunnen er niet omheen dat dementie zorgt voor geheugenproblemen en al kom je dagelijks langs, zelfs dan zal jouw naaste op een moment jouw naam misschien niet meer kennen. Leg de schuld van het vergeten niet bij jezelf of bij de maatregels. Het is de aandoening die het veroorzaakt.
• Uit het oog is niet altijd uit het hart. Het is niet omdat je niet fysiek aanwezig bent dat je zomaar vergeten wordt. Heel wat personen met dementie zijn op zoek naar het vertrouwde. Nu meer dan ooit missen mensen diegenen bij wie ze zich goed voelen. Uitspraken als: “Waar is mijn man?”, “Ik wil mijn dochter zien” of “Ik mis mijn zoon” getuigen van de warme verbondenheid die er is tussen jullie. Herinneringen en personen uit hun persoonlijk verleden zitten vaak nog sterker in het geheugen dan wat er gisteren is gebeurd.
• Herinneren en vergeten kan je op verschillende manieren. Mensen kunnen weten wat je naam is, hoe oud je bent, hoe je eruitziet, … Dit zijn feiten en dat is nu net informatie die personen met dementie sneller zullen gaan vergeten. Wat ze langer onthouden is het verleden (wie jij vroeger was, hoe jij er vroeger uitzag) maar belangrijker nog herinneren ze zich welk gevoel je hen geeft. Gevoel blijft namelijk veel langer in het geheugen bewaard. Dus ook al weet je naaste niet meteen jouw naam, vaak tonen ze op andere manieren herkenning bvb. door “Aah, daar ben je” te zeggen, je een glimlach te schenken, door je hand te willen vastgrijpen, door te zwaaien aan het raam, …
We kunnen dus op heel wat manieren proberen contact te houden met onze naasten met dementie die nu in afzondering zitten. Ook al zijn we niet fysiek aanwezig, toch bieden deze manieren een kans om die connectie met onze naaste zoveel mogelijk in verbinding te laten zijn. Helaas kunnen we er niet omheen dat vergeten bij dementie hoort. Maar onthou: uit het oog is niet altijd uit het hart!
Heb je nog vragen of wens je bijkomende info? Neem gerust contact op met het regionaal expertisecentrum dementie in jouw buurt.