Op deze pagina vindt u meer informatie bij de toepassing ‘Zinbeleving’.
- Extra informatie over dit thema
- Aanbevolen en aanvullende literatuur
- Inspirerende praktijken
Cursus ‘zorgen voor zin bij mensen met dementie’ (Nederland)
De cursus helpt mensen met dementie en hun naasten opnieuw veerkrachtig te leven. De cursus bestaat uit drie modules van elk drie bijeenkomsten: ‘leren omgaan met dementie’, ‘na de diagnose: steun vinden bij elkaar’ en ‘het leven gaat door’. Aan de hand van informatie, filmfragmenten, leer- en reflectieoefeningen gaan de deelnemers met elkaar in gesprek. Mensen met (beginnende) dementie en hun naasten volgen tegelijk in parallelle sessies met ieder een eigen cursusbegeleider de cursus. Het laatste deel van elke sessie volgen ze samen. De volledige cursus, alsook de handleiding en bijhorend materiaal, is terug te vinden op de website van het Kennisplein Zorg voor beter. |
Meer informatie? Klik hier. |
Aanbevolen literatuur
- Van der Schans, B., & Van der Wal, P. (2016). Mensen met dementie en hun zingeving. Geron, 1, 45-47.
Fulltext: klik hier.
Aanvullende literatuur
- Agorawerkgroep ‘richtlijn spirituele zorg’ (2018). Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase. Landelijke richtlijn 2.0.
Fulltext: klik hier - Dewitte, L., Haekens, A., & Dezutter, J. (2017). Betekenisbeleving bij ouderen met de ziekte van Alzheimer. Zingeving en ouder worden: Een theoretisch, empirisch en klinisch perspectief – 5e Congres ouderenpsychiatrie UPC KU Leuven.
Presentatie: klik hier. - Elisabeth website
Klik hier. - Het huis van de mens: vrijzinnig humanisme
Klik hier. - Geelen, R. (2015). Helpen bij zingevingsvragen. Denkbeeld, 27(4), 30-32.
- Keast, K., Leskovar, C., & Brohm, R. (2010). A systematic review of spirituality and dementia in LTC. Ann Long Term Care, 18, 41-47.
Fulltext: klik hier. - Kwaliteitsstandaard levensvragen (NL)
Het doel van de kwaliteitsstandaard is dat de zorg voor cliënten aansluit bij hun levensvragen in het dagelijks leven en zo bijdraagt aan een zinvol leven.
Fulltext: klik hier. - Meaningful Ageing Australia. (2016). National Guidelines for Spiritual Care in Aged Care. Parkville: Meaningful Ageing Australia.
Fulltext: klik hier. - Mes, R. (2001). Het ogenblik bewonen. Over geestelijke verzorging in een psychogeriatrisch verpleeghuis. Kampen: Kok.
- Mes, R. (2009). Tastbaar spreken over God; 52 vieringen die de zintuigen prikkelen. Kampen: Kok.
- Ødbehr, L. S., Hauge, S., Danbolt, L. J., & Kvigne, K. (2017). Residents’ and caregivers’ views on spiritual care and their understanding of spiritual needs in persons with dementia: A meta-synthesis. Dementia, 16(7), 911-929.
- Savelkoul, F. H. M. G. (2010). Zingeving bij geriatrische patiënten. Stimulatie van religieuze verbeelding via ritualisatie. Handelingen. . Tijdschrift voor praktische theologie, 37(2), 50-61.
Fulltext: klik hier. - Vandenhoeck, A., De Clercq, H. & Fivez, B. (2008). Verborgen diepte. Zorgen voor de spiritualiteit van ouderen met dementie. Leuven: Davidsfonds.
Omdat het boek niet meer te verkrijgen is, werd het hoofdstuk over activiteiten bij personen met dementie opgenomen op deze website. - Vanlaere, L., & Gastmans, C. (2010). Zorg aan zet. Ethisch omgaan met ouderen. Leuven: Davidsfonds Uitgeverij nv.
Spirituele zorg (Zorgnetwerk Trento)
‘Spirituele zorg is een geïntegreerd eigen deel van de totaalzorg’, vertelt Kristien Henderickx, katholiek pastor. ‘Net zoals bij alle aspecten van de zorg, gaan we ook hier uit van de noden van de bewoner zelf: hoe kunnen we zijn eigen krachtbronnen ondersteunen op de breukmomenten in zijn leven?’ ‘Ik ontmoet sommige gelovige bewoners in pastoraal snoezelen: een moment waarop ik hen tot rust laat komen via het gericht prikkelen van de zintuigen. Ik heb een koffer met cd’s met Gregoriaanse of Marialiederen, hedendaagse meditatieve muziek, wierook, wijwater, kaarsjes, allerlei beelden waaronder het Mariabeeld – als moeder met kind heel aansprekend. Er wordt gezongen, gelachen, geweend, gestreeld, gebeden … Soms lukt spreken niet meer, maar komen biddende of zingende woorden van diep van binnen naar boven en komt de rust. Door dit samen met de ergotherapeut te organiseren leren we van elkaar qua technieken en woordgebruik maar leren we een bewoner ook op een breder niveau kennen. Zo gaat voor Anna de gangrevalidatie altijd richting kapel om een kaarsje aan te steken: twee vliegen in één klap.’ ‘Ik ga met bewoners met dementie in gesprek aan de hand van allerlei methodieken zoals een spirituele quiz of een fotoboek zoals Koesterbeelden. Een weg voor personen met dementie in rouw. Die zijn nooit een doel op zich, maar wel hulpmiddelen om mensen bij hun krachtbronnen te brengen. Zo ontdekken we een lied van Julia’s moeder dat haar rust brengt op het moment dat zij haar moeders overlijden opnieuw beleeft; we horen Marianne vertellen dat ze “zeker niet met buisjes in haar lijf wil sterven zoals ze bij haar moeder heeft gezien”. Ja, vanuit zo’n gesprekken kan ik binnen gesprekken rond vroegtijdige zorgplanning met de familie de stem van de (wilsonbekwame) bewoner vaak laten weerklinken.’ Contactgegevens: Kristien Henderickx via kristien.henderickx@zorgnetwerktrento.be |
Verbinding zoeken (Zorgbedrijf Antwerpen)
Wie in een woonzorgcentrum woont, kan altijd een beroep doen op een levensbeschouwelijk medewerker naar keuze. Bij Zorgbedrijf Antwerpen heeft men ervoor gekozen om zowel pastors, moreel consulenten als een medewerker van de protestantse geloofsovertuiging vast in dienst te nemen. ‘We merken dat mensen steeds vaker op een hogere leeftijd en met een grotere zorgzwaarte bij ons komen wonen. Vaak gaat dit gepaard met heel wat zingevingsvragen over het leven, het levenseinde en de toekomst. Ook bij mensen met dementie. We vinden het dan ook belangrijk dat we in huis levensbeschouwelijk medewerkers hebben die hen hierin kunnen begeleiden’, zegt Frank Van den Broeck, regiodirecteur. ‘Deze medewerkers vast in dienst hebben heeft als voordeel dat er meer afstemming en samenwerking mogelijk is. Zo is er een kwartaaloverleg waarbij we bespreken waar zij tegen aanlopen, wat we kunnen optimaliseren, hoe we bepaalde festiviteiten kunnen vieren, welke ruimtes zij nodig hebben en hoe we die met respect voor elke levensbeschouwing kunnen inrichten. Ook werken we over de levensbeschouwingen heen soms bepaalde thema’s uit. De nadruk ligt vooral op wat ons verbindt.’ Contactgegevens: Maayken Vanfleteren via maayken.vanfleteren@zorgbedrijf-antwerpen.be. |