Recensie
Ik weet nog goed …
Joke de Jonge
SWP, 2016, 88 blz.
ISBN: 9789088506857
Een aantal jaar geleden onderbrak ik een vakantie in San Francisco even om er kennis te maken met de Amerikaanse ouderenzorg. Toevallig bleek de instelling waar ik een afspraak had vlakbij het hoofdkwartier van Google te liggen, en naast het Computer history museum. Daar stonden natuurlijk allerlei oude toestellen. Hoewel, ook wel toestellen die tijdens mijn opleiding tot het modernste behoorden van wat te koop was. Zo snel gaat het met technologie. Tussen al die dingen was er ergens ook een paneel met een knopje dat het geluid liet weerklinken van een computer die over de telefoonlijn inbelt op internet, de zogenaamde handdruk. Dat geluid had ik in vele jaren niet meer gehoord, maar bracht een wereld van herinneringen naar boven. Plots en onverwacht, maar heel concrete en duidelijke herinneringen.
Het overkomt iedereen wellicht wel eens dat lang vergeten herinneringen plots door het gordijn van vergetelheid breken en sterk aanwezig zijn. Met al hun positieve en negatieve connotaties. Bij dementie rolt het geheugen op, de recente gebeurtenissen beklijven niet en de persoon met dementie gaat terug naar het verleden. Met reminiscentie kunnen ‘triggers’ zoals die computer-handdruk gezocht worden om oude herinneringen terug naar boven te halen. En dan natuurlijk vooral de prettige herinneringen. Dat kan op vele manieren, bijvoorbeeld door liederen uit de jeugd, oude televisieprogramma’s, gerechten (en bijhorende geuren) van toen, foto’s of verhalen.
Vorig jaar verscheen ter ondersteuning van deze reminiscentie al het (werk)boek ‘De schat van je leven’ van Herlinde Dely. Dit jaar verscheen in 
Nederland het boek ‘Ik weet nog goed …’ van Joke de Jonge. Naar aanleiding van de beginnende dementie van haar schoonmoeder schreef de auteur voorleesverhalen over 10 thema’s zoals de seizoenen, honden, vakantie of geuren. Een voorleesverhaal van een paar honderd woorden vormt de kern van elk thema, maar er horen telkens beelden bij (het adresboekje, zie foto rechts, op pagina 25 roept ook weer zo’n herinneringen op!) en ook suggesties voor herinneringsvragen, bijhorende geluiden, extra beelden, activiteiten en een traktatie (bvb. aardbeien bij het thema zomer of dampende chocolademelk bij een verhaal over strenge winters).
Het boek is geschreven vanuit Nederlands perspectief, en dat laat zich merken aan bijvoorbeeld de aandacht voor schaatsen of de foto van de weerman (dus niet Armand Pien met zijn weerspreuken). Maar dat verhindert niet dat dit boek nuttig is voor wie als mantelzorger of als professional het verre verleden in het geheugen van personen met dementie wil aanspreken en hen aangename momenten wil bezorgen.
Jan Steyaert, PhD
wetenschappelijk medewerker
Expertisecentrum Dementie Vlaanderen vzw
jan.steyaert@dementie.be